شناسایی چالش‌ها و فرصت‌های توسعه گردشگری پایدار شهری در منطقه 4 تهران
محورهای موضوعی : شهرسازی اسلامی
فرنگیس ترابی
1
(کارشناسی ارشد بازاریابی گردشگری، دانشکده علوم گردشگری، دانشگاه علم و فرهنگ)
زهرا نادعلی پور
2
(استادیار دانشکده علوم گردشگری، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران)
کلید واژه: گردشگری, گردشگری شهری, چالش‌های گردشگری, فرصت‌های گردشگری, منطقه 4 تهران.,
چکیده مقاله :
امروزه همگام با گسترش شهرنشینی، تغییرات در سبک زندگی افراد و تغییر الگوهای کار و فراغت، پدیده گردشگری شهری از اهمیت روزافزونی برخوردار است. از این منظر، شهرها در وهله اول برای شهروندان و ساکنین و در وهله دوم برای گردشگران و بازدیدکنندگان از سایر نقاط، خود به عنوان مقصد گردشگری با طیف وسیعی از جاذبه ها و سرگرمی ها عمل می کنند. هدف پژوهش حاضر، شناسایی چالش‌ها و فرصت‌های توسعه گردشگری شهری در منطقه 4 تهران است. مطالعه حاضر، یک مطالعه کیفی بوده که از روش تحلیل مضمون برای تحلیل نتایج استفاده شده است. ابزار گردآوری محتوا، مصاحبه بوده و با 10 نفر از خبرگان امر مصاحبه انجام شده است. نرم‌افزار مورداستفاده به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، نرم‌افزار Maxqda نسخه 2020 بوده است. نتایج حاکی از آن بود که در بخش چالش‌ها، عوامل اصلی چالش زیرساختی، چالش اجتماعی- فرهنگی، چالش مدیریتی، چالش محیطی و چالش اقتصادی شناسایی شدند که برای هریک از آنها کدهای فرعی نیز شناسایی گردید. همچنین در بخش فرصت‌های توسعه گردشگری، مؤلفه‌های اصلی امکانات رفاهی، جاذبه گردشگری، عوامل انگیزشی، عوامل فرهنگی و اجتماعی و نیروی انسانی شناسایی شدند. از سوی دیگر، مؤلفه‌های اقدامات آموزشی و تبلیغات، اقدامات زیرساختی و سیاست‌گذاری، اقدامات فرهنگی و اجتماعی، اقدامات نظارتی و بهداشتی، زیرساخت‌های ناوگان حمل‌ونقل عمومی و مسائل زیست‌محیطی به‌عنوان راهکارهایی به‌منظور توسعه گردشگری شناسایی شدند. همچنین چالش‌ها و موانعی وجود دارد که از آن جمله می‌توان به چالش‌ها و موانع اقتصادی، زیرساختی، اجتماعی فرهنگی، مدیریتی و محیطی اشاره کرد.
Today, along with the expansion of urbanization, changes in people's lifestyles and work- leisure patterns, the phenomenon of urban tourism is increasingly important. From this point of view, cities act as tourist destinations with a wide range of attractions and entertainment for citizens and residents, as well as for tourists and visitors from other places. The purpose of the present study is to identify the challenges and opportunities of urban tourism development in the district 4 of Tehran. The present study was a qualitative study that applied thematic analysis method to analyze the relevant data. The tool for data gathering was interview and 10experts were interviewed. MAXQDA software version 2020 was applied to analyse collected data, through which the main and secondary codes were extracted in three stages of open coding, central coding and selective coding. The results indicated that in the challenges section, the main factors of infrastructural challenge, socio- cultural challenge, managerial challenge, environmental challenge and economic challenge were identified. Sub- codes were also identified for each main code. Moreover, for tourism development opportunities, the main components of amenities, tourist attractions, motivational factors, cultural and social factors and human resources were identified. On the other hand, the components of educational and advertising measures, infrastructure and policy measures, cultural and social measures, regulatory and health measures, public transport fleet infrastructure and environmental issues were identified as solutions for tourism development. Findings showed that in addition to the facilities, potential and actual opportunities for the development of urban tourism, there are several challenges and obstacles, including economic, infrastructural, socio- cultural, managerial and environmental challenges and obstacles.
آزادی، الهام (1391) توسعه گردشگری شهری (با تکیه بر مرکز شهر تهران و رویکرد مدیریت شهری) تهران، تیسا.
ایمانی، بهرام و حمیده خسروی مهر و علی طورانی (1394) ارزیابی و رتبه¬بندی موانع توسعه گردشگری در شهرستان مینودشت، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 2، شماره 1، صص 75- 89.
پاشازاده، مهدی و حسین نظم¬فر و بختیار عزت‌پناه (1398) مدل¬سازی معادلات ساختاری موانع و چالش¬های توسعه گردشگری تاریخی- فرهنگی از دیدگاه جامعه محلی، مطالعه موردی، آرامگاه شمس تبریزی در خوی، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 6، شماره 3، صص 107-124.
حسینی، زهرا (1394) بررسی چالش‌ها و موانع توسعه گردشگری شهری ایلام، بازیابی شده از https، //www.
irandoc.
ir.
رجبی، آزیتا (1397) شهر گردشگر «شهر گردشگر محور»، تهران، مهکامه.
سبز¬علیان، مرضیه و مرضیه بقیری (1388) کتاب4، بانک اطلاعات شهرداری منطقه4، تهران، پرستا.
سند¬گل، مهدی و زهرا شریفی¬نیا (1395) بررسی موانع و مشکلات توسعه گردشگری، مطالعه موردی، شهرستان قائم شهر، فصلنامه علمی- پژوهشی، جغرافیا (برنامه¬ریزی منطقه¬ای)، شماره 1، صص 71-83.
کازس، ژرژ و فرانسواز پوتییه (1382) جهانگردی شهری، ترجمه محلاتی، صلاح¬الدین، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
کاظمیان، غلامرضا و الهام آزادی (1390) الگوی توسعه گردشگری شهری در مرکز شهر تهران با رویکرد مدیریت شهری، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات گردشگری، سال هفتم، شماره 15، صص 53- 83.
کامرانی‌فر، حدیث و مریم قاسمی و سلمان حیاتی (1395) تحلیل چالش¬های توسعه گردشگری فرهنگی در نواحی روستایی (مورد مطالعه، شهرستان بینالود) پژوهش و برنامه¬ریزی روستایی، دوره 5، شماره 14، صص 111-130.
محرابی، جواد و سیاوش خلیلی شورینی و احمد خلفی (1391) بررسی موانع توسعه گردشگری در جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مدیریت توسعه و تحول، شماره 9، صص10- 1.
محمدی ده‌چشمه، پژمان (1396) تحلیل راهبردی تنگناها و فرصت‌های توسعه گردشگری شهری (شهر شهرکرد) نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال 17، شماره 47، صص 19-37.
میسون، پیتر (1390) گردشگری، اثرات، برنامه¬ریزی و مدیریت، ترجمه میرزایی، روزبه و ترابیان، پونه، تهران، ترمه.
نوایی، رضا (1398) برنامه¬ریزی و خط مشی گذاری توسعه گردشگری، تهران، مهکامه.
یعقوب زاده، رحیم و صدرا عمویی و سیدرفیع موسوی (1397) گردشگری شهری و رویکردهای معطوف به شهر گردشگر، تهران، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
یاوری، حسین و سپیده حسین¬زاده و مریم رضایی (1389) شناخت صنعت جهانگردی (گردشگری) تهران، سیمای دانش.
Cave, J., Jolliffe, L. (2012) Urban Tourism, Tourism, The Key Concepts, Robinson, P. (Ed.) London، Routledge, pp. 268-270.
Evans, G, (2000) Planning for urban tourism، a critique of borough development plans and tourism policy in London, International Journal of Tourism Research, 2،, 26-302.
Golghamat Raad, N. (2019) A Strategic Approach to Tourism Development Barriers in Iran, Journal of Tourism & Hospitality, Vol. 8 Iss, 3 No, 410, pp. 1- 8.
Hatipoglu, B., Alvarez, D. & Ertuna, B. (2014) A strategic approach to stakeholder involvement in the planning of sustainable tourism، the case of the Thrace region in Turkey, Journal of Cleaner Production, DOI, 10.1016/j.jclepro.2014.11.059.
Mbaiwa J. E., Toteng, E. N., Moswete, N. (2007) Problems and prospects for the development of urban tourism in Gaborone and Maun, Botswana, Development Southern Africa, 24، 5, 725- 740, DOI، 10.1080/03768350701650793.
https, //doi.org/10.1080/03768350701650793.
Page, S.J., Hall, C.M. (2002) Managing urban tourism، themes in tourism, Harlo Prentice Hall.
Panasiuk (2020) Policy of sustainable development of urban tourism, Pol. J. Sport Tourism 2020, 27(2), 33- 37.
Papatheodorou, A. (2021) A review of research into air transport and tourism، Launching the annals of tourism research curated collection on air transport and tourism, Annals of Tourism Research 87, 103151.